CBE Polska

Spis treści
Start
Nasze doświadczenie

Szanowni Państwo,

już od od 2016 roku będzie obowiązywać nowa dyrektywa IED. Reguluje ona działalność w zakresie ochrony środowiska dla operatorów energetycznych instalacji spalania paliw spełniających kryteria "dużego źródła spalania". Zgodnie z jej przepisami (art. 28 i 29) dużymi źródłami są obiekty energetycznego spalania paliw (kotły) o mocy przeliczonej na paliwo równej i większej niż 50 MW. Wejście w życie Dyrektywy IED oznacza konieczność dostosowania się do mocno zaostrzonych standardów emisyjnych. Szacuje się, iż koszt dostosowania Polski do prawodawstwa unijnego w zakresie ochrony powietrza będzie wynosił kilkadziesiąt miliardów złotych.

Komisja Europejska przygotowała również projekt kolejnej regulacji dotyczącej obszaru ochrony atmosfery przed emisją szkodliwych związków, obejmującej tym razem tzw. średniej wielkości instalacje spalania paliw, tj. od 1 do 50 MW. Proponowane rozwiązania są poważnym ciosem w bardzo dużą grupę źródeł ciepła małej mocy, zasilających systemy ciepłownicze w Polsce. Z analiz ekspertów wynika, że projektowane zmiany spowodują nadmierne obciążenie finansowe sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, w tym głównie operatorów miejskich systemów ciepłowniczych, a także wzrost cen ciepła sieciowego oraz wzrost kosztów wytwarzania przedsiębiorstw produkcyjnych eksploatujących średnie obiekty spalania na własne potrzeby.

Oprócz wyzwań związanych z modernizacjami instalacji, sen z powiek spędzają również kwestie typowo "administracyjne". Przed przedsiębiorstwami stoi bowiem wyzwanie przygotowania tzw. raportów początkowych, które są załącznikiem do wniosku o wydanie lub zmianę pozwolenia zintegrowanego. Jego celem jest określenie stanu zanieczyszczenia gleby, ziemi oraz wód gruntowych substancjami powodującymi ryzyko. Jest to tyle istotne, że brak raportu początkowego od momentu wejścia w życie obowiązku uniemożliwia wydanie pozwolenia zintegrowanego, a co za tym idzie eksploatację instalacji IPPC. W praktyce instalacja chcąca odstąpić od wykonania raportu musi wykazać brak takiej możliwości. Konsekwencje wstrzymania eksploatacji lub opóźnienia w uruchomieniu nowego przedsięwzięcia mogą powodować znaczące straty finansowe dla przedsiębiorstwa. Niewątpliwym problemem w przygotowaniu instalacji do wypełnienia obowiązków związanych z raportem początkowym jednak brak szczegółowych wytycznych ich przygotowania. Największe zaniepokojenie po stronie przemysłu wzbudza obecnie obowiązek sporządzenia tzw. sprawozdania bazowego/ raportu początkowego oraz dokonania, po ostatecznym zakończeniu działalności, oceny stanu skażenia gleby i wód podziemnych. Obowiązek wykonywania tych raportów nakłada bowiem nowelizacja Ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 21 sierpnia 2014 r. (Dz. U. 2014 Nr 0, poz. 1101).

Raport początkowy dotyczy instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego, w których ich eksploatacja obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu. Nowe instalacje, które już uzyskały pozwolenie zintegrowane, a w dniu wejścia w życie ustawy nie będą jeszcze oddane do eksploatacji, zostaną objęte obowiązkiem sporządzenia raportów początkowych przy pierwszej aktualizacji pozwolenia dokonanej po tym dniu. Nowelizacja powoduje również, że średnie ciepłownie do 200 MW będą zwolnione z przestrzegania nowych standardów emisyjnych do końca 2022 r., pod warunkiem, że 50 proc. wytworzonego przez nie ciepła trafi do sieci ciepłowniczej.

Zgodnie z prawem, raporty początkowe stanowią integralną część wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanych dla instalacji ubiegających się o nie po raz pierwszy, lub wniosku o wydanie zmiany do pozwolenia zintegrowanego dla instalacji dokonujących istotnych zmian w ich funkcjonowaniu. Raport początkowy zawiera szereg informacji o wpływie na środowisko wodno-gruntowe a podczas jego opracowywania raportu należy wyróżnić kilka etapów, które trzeba poddać szczegółowej analizie:

Rozpoznanie zanieczyszczeń historycznych - należy rozpoznać możliwość wystąpienia potencjalnych zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego, które mogły mieć miejsce w przeszłości. Należy zweryfikować posiadane dane i informacje o wszystkich zakładach, które istniały i prowadziły działalność na terenie, na którym ma powstać nowa instalacja lub ma zostać zmodernizowana instalacja istniejąca.

Identyfikacja rodzajów zanieczyszczeń - analiza całego zakładu pod kątem oddziaływania na środowisko. Identyfikacja substancji stwarzających zagrożenie zgodnie z CLP (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008) wykorzystywanych, produkowanych lub uwalnianych z w/w instalacji pod kątem możliwości powodowania przez nie istotnego ryzyka zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego.

Badania wstępne - kolejnym etapem podczas przygotowania raportu początkowego jest określenie punktów poboru oraz głębokości z jakiej powinny zostać pobrane próbki. Odbywa się to na podstawie wcześniej zebranych informacji o instalacjach oraz możliwych historycznych zanieczyszczeniach. Po otrzymaniu wyników analiz można opracować część wstępną, na podstawie której zostanie przygotowana ostatnia zamykająca część raportu początkowego.

Badania szczegółowe - w oparciu o wyniki wcześniejszych analiz (badań wstępnych) typuje się dodatkowe miejsca poboru próbek w celu uszczegółowienia poprzednich wyników badań. Jest to część zamykająca raport początkowy zawierająca opis i podsumowanie wszystkich działań podjętych do opracowania sprawozdania bazowego. Każdy raport początkowy będzie musiał zawierać mapę przedstawiającą rozkład zanieczyszczeń na danym terenie.

W kontekście omawianych zmian prawa jednymi z najistotniejszych kwestii są obecnie: przygotowanie się do sporządzenia raportów początkowych i wdrożenia konkluzji BAT w przedsiębiorstwie, a także przeanalizowanie, jakie inne konsekwencje może nieść ze sobą zmiana prawa, np.: ubezpieczenie majątku firmy, zmiana wartości gruntów,konieczność podjęcia działań naprawczych, wstrzymanie działalności instalacji w związku z brakiem wymaganego pozwolenia.

W związku z powyższym, w dniach 11- 12 lutego 2015 roku w Łodzi odbyła się druga edycja międzynarodowej konferencji "II IED Forum" realizowana przez Zespół CBE Polska we współpracy z Partnerem Veolia Energia Łódź S.A. Wydarzenie zaprezentowaliśmy w nowej, poszerzonej odsłonie. Oprócz debaty plenarnej podczas której eksperci zanalizowali uwarunkowania regulacyjne i rynkowe, zorganizowane zostały dwa wydarzenia towarzyszące:

Specjalistyczne warsztaty dotyczące praktycznych aspektów przygotowywania raportów początkowych oraz próbkowaniu: gleby, wody i powietrza. Warsztaty realizowane były we współpracy z akredytowanym laboratorium badawczym - SGS Polska. Podczas ich trwania prelekcję wygłosił ekspert firmy: Prof. dr hab. Tomasz Stuczyński, specjalista w dziedzinie gleboznawstwa i badań środowiska oraz Sergiusz Urban, prawnik, doradca ds. ochrony środowiska i zasobów naturalnych, Kancelaria WKB.

Ponadto, na zaproszenie Partnera generalnego wydarzenia - firmy Veolia Energia Łódź S.A., uczestnicy mogli zwiedzać zakład, w którym realizowana jest inwestycja z zakresu IED, instalację w Łódzkiej EC4. Należy ona do zespołu 3 elektrociepłowni Veolia Energia Łódź S.A., która jest jedną z największych firm ciepłowniczych w kraju i liderem lokalnego rynku ciepła. Wytwarza ciepło systemowe i energię elektryczną w kogeneracji co jest optymalnym wariantem wykorzystania paliw. Dostarcza ciepło systemowe dla mieszkańców miasta poprzez własna sieć ciepłowniczą. EC4 jest jedną z największych elektrociepłowni w Polsce. Właśnie w EC4 Veolia Energia Łódź S.A. realizowana jest inwestycja, która spowoduje redukcję emisji tlenków azotu z kotła K7 zgodnie ze standardem Dyrektywy IED. Modernizacja obejmie kocioł w zakresie instalacji paleniskowej, zwiększając skuteczność odazotowania spalin. W rezultacie wdrożenia projektu nastąpi znaczne obniżenie emisji NOx. Inwestycja uzyskała dofinansowanie Ministerstwa Środowiska na poziomie 20 mln PLN.

Obrady plenarne podczas II IED Forum zostały zainaugurowane wystąpieniem Thomasa Verheye, szefa działu emisji przemysłowych i powietrza w Komisji Europejskiej. Ekspert omówił bieżące kierunki regulacji oraz rozwój polityki EU w zakresie ograniczenia emisji przemysłowych oraz najnowsze postanowienia względem najlepszych dostępnych technik i związanych z nimi konkluzji BAT.

Kolejna w programie była debata panelowa poświęcona możliwościom zastosowania standardów emisyjnych przez polski przemysł. Wzięli w niej udział reprezentanci różnych sektorów objętych dyrektywą IED oraz przedstawiciele organów państwowych tj.: Wojciech Stawiany, Doradca Prezesa Narodowego Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej; Robert Guzik, Dyrektor d/s Regulacji GDF SUEZ Energia Polska S.A.; Faustino Martinez, Dyrektor BHP i Ochrony Środowiska CELSA Group, Huta Ostrowiec; Sławomir Burmann, Członek Zarządu, Dyrektor ds. produkcji Veolia Energia Łódź S.A.; Andrzej Drewniak, Pełnomocnik ds. Realizacji Projektu z Miejskiego Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o.; Roman Głaz, Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Powietrza Ministerstwa Środowiska oraz Elżbieta Wróblewska, Koordynator Zespołu ds. Ochrony Środowiska i Nowych Technologii Departamentu Energetyki Ministerstwa Gospodarki. Dyskusję moderował Dr inż. Włodzimierz A. Sokół, Kierownik Projektów Międzynarodowych, Dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego Eko-efektywnych Technologii i Systemów Zarządzania z Głównego Instytutu Górnictwa. Eksperci skomentowali w nim m. in. możliwości zastosowania standardów emisyjnych: przez podmioty wielko i mało-skalowe. Omówili specyfikę rynku polskiego - stan i potencjał poszczególnych gałęzi przemysłu oraz konsekwencje wdrożenia przepisów dla małych i dużych uczestników rynku.

Po krótkiej przerwie głos zabrał przedstawiciel Generalnego Partnera wydarzenia - Sławomir Burmann, Członek Zarządu i Dyrektor ds. produkcji w Veolia Energia Łódź S.A., który skoncentrował się na dostosowaniu podmiotów grupy Veolia do wymogów emisyjnych, a także o realizacjach inwestycji środowiskowych. Następnie głos zabrała Aleksandra Pabiańska, Manager w Accreo (Partner Strategiczny wydarzenia), która dokonała przeglądu możliwości wsparcia inwestycji służących ochronie środowiska w przedsiębiorstwach z Funduszy UE i środków krajowych. Jako kolejna omówiona została metodyka identyfikacji stanu środowiska gruntowo-wodnego dla potrzeb raportu początkowego zestawiona z wiarygodnością badań. Na ten temat prelegowała Aleksandra Nowak, Dyrektor Działu Ekspertyz Środowiskowych w SGS Polska (Partner Strategiczny II IED FORUM). Kolejnym punktem programu było studium przypadków dotyczące wpływu dyrektywy IED na europejski przemysł stalowy. Sytuację wspomnianego sektora zanalizował Faustino Martinez, Dyrektor BHP i Ochrony Środowiska w Hucie Ostrowiec należącej do CELSA Group.

Zwieńczeniem pierwszego dnia konferencji była debata skoncentrowana na ochronie gleby oraz gospodarce wodno-ściekowej w przemyśle. Omówione zostały między innymi nowe obowiązki przedsiębiorców oraz problemy przy wykonywaniu sprawozdań bazowych, a także informacje związane z kontrolami przedsiębiorstw w zakresie emitowanych zanieczyszczeń i skażenia środowiska. W panelu udział wzięli: Wiesław Jamiołkowski, Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska PGNiG Termika S.A.; Witold Posadzy, Dyrektor Biura Ochrony Środowiska PCC Rokita S.A.; Krzysztof Wójcik z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Łodzi; Norbert Głażewski, Inżynier Procesu z Zespółu Wsparcia Procesowego RTW Grupy Lotos S.A.; Beata Pestka-Pędziwiatr z PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział Elektrownia Bełchatów oraz w roli Moderatora: Dr inż. Włodzimierz A. Sokół, Kierownik Projektów Międzynarodowych, Dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego Eko-efektywnych Technologii i Systemów Zarządzania z Głównego Instytutu Górnictwa.

II IED FORUM zorganizowane zostało w związku z nowymi standardami emisyjnymi oraz kryteriami dla jednostek: powyżej 50 MW, 1-50 MW oraz instalacjami spalania małej mocy poniżej 1 ≤ MW. Podczas Forum omówione zostały wszystkie regulacje, które mają bezpośredni wpływ na ograniczanie przez przedsiębiorców szkodliwych substancji do: gleby, wody i powietrza. Oprócz zagadnień związanych z modernizacjami instalacji, poruszono kwestie typowo „administracyjne", gdyż przed przedsiębiorstwami stoi wyzwanie przygotowania tzw. raportów początkowych, które są załącznikiem do wniosku o wydanie lub zmianę pozwolenia zintegrowanego.

Organizatorem II IED FORUM jest analityczno-doradczy Zespół CBE Polska, specjalizujący się w zagadnieniach istotnych dla regulowanych sektorów gospodarczych takich jak: energetyka, paliwa, gaz, sektor wydobywczy oraz szeroko pojęty przemysł. Aktywność CBE Polska na rynku emisji CO2 została doceniona przez UNFCCC, dzięki czemu Organizator IED Forum był jedyną polską firmą, która została wybrana do zorganizowania konferencji na temat handlu emisjami w ramach Szczytu Klimatycznego COP19 na Stadionie Narodowym w Warszawie. Więcej informacji o wydarzeniu znaleźć można pod linkiem: http://cbepolska.pl/pl/ii-ied-forum.html

Artykuł zostały przygotowany w oparciu o wykłady i materiały z drugiej edycji międzynarodowej konferencji "II IED Forum", która odbyła się w dniach 11- 12 lutego 2015 roku w Łodzi. Konferencja została zorganizowana przez zespół CBE Polska. Generalnym Partnerem Wydarzenia była: Veolia Energia Łódź S.A.
Chcielibyśmy wyróżnić zaangażowanie firmy: SGS Polska, ACS (Advanced Cyclone Systems) oraz ACCREO, które były Partnerami Strategicznymi wydarzenia oraz firmy SAACKE - dostawcę branżowego, a także firmę JARS prezentującą się na stoisku wystawienniczym.

Honorowy Patronat nad wydarzeniem objęli: Ministerstwo Gospodarki, Instytut Ochrony Środowiska oraz Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Hannę Zdanowską - Prezydenta Miasta Łodzi, Polską Izbę Gospodarczą Zaawansowanych Technologii, Konfederację Lewiatan, Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Polską Izbę Przemysłu Chemicznego, Związek Pracodawców Polskie Szkło, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych.

Profesjonalne symultaniczne tłumaczenie wydarzenia zapewniła firma Bireta.

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom oraz zaangażowanym w wydarzenie partnerom i patronom. Zachęcamy do zadawania dodatkowych pytań dotyczących poszczególnych wystąpień, do dzielenia się z nami wnioskami oraz do uczestnictwa w kolejnych, organizowanych przez nas wydarzeniach.

Maria Przekopowska
Dyrektor Zarządzający
CBE Polska