| Spis treści |
|---|
| Start |
| Przesłanki odrzucenia ofert |
| Współczynnik akceptacji ofert |
| Sponsor |
Ostatnia szansa na naniesienie korekt w dokumentacji przetargowej BC
Urząd Regulacji Energetyki ogłosił 27 grudnia kolejny przetarg na wybór przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, za które można uzyskać świadectwa efektywności energetycznej, tzw. białe certyfikaty. Przetarg zostanie przeprowadzony oddzielnie dla trzech kategorii: zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych, zwiększenia oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych oraz zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle lub dystrybucji. Jak podkreśl Urząd, formuła przetargowa przyjęta dla systemu białych certyfikatów ma na celu stymulowanie zachowań energooszczędnych w drodze wyboru projektów przewidujących rozwiązania najbardziej efektywne, tj. takie, które pozwalają uzyskać największą oszczędność energii przy najniższym poziomie wsparcia bezpośredniego. Na oferty Urząd Regulacji Energetyki czeka do dnia 27 stycznia bowiem zgodnie z obowiązującymi przepisami oferty przetargowe będzie można składać w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia o przeprowadzeniu przetargu w siedzibie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Warunkiem uczestnictwa w przetargu jest złożenie oferty w miejscu, formie oraz terminie określonym w ogłoszeniu o przetargu oraz zachowanie zgodności oferty z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawa. W przetargu może uczestniczyć podmiot, który przedłoży Prezesowi URE prawidłowo wypełnioną deklarację przetargową wraz z audytem efektywności energetycznej sporządzonym dla przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej określonych w tej deklaracji.
By po raz ostatni zweryfikować dokumentację przetargową i rozwiać wszelkie wątpliwości związane z ofertą przed terminem jej złożenia, 21 stycznia br. w warszawskim hotelu Marriott odbyła się ósma edycja specjalistycznych warsztatów związanych z tematyką nowych systemów wsparcia: "Białe certyfikaty w świetle rozstrzygnięcia przetargu. Doświadczenia praktyczne". Wydarzenie poprowadzone zostało przez Dr Zdzisława Murasa i Marka Zawiskę oraz Katarzynę Dziamarę-Rzucidło i Magdalenę Dembińską z firmy PwC, która była Partnerem warsztatów. Szkolenie było kontynuacją przed-przetargowego spotkania z branżą, które zorganizowaliśmy dwa miesiące wcześniej. Szczegółową relację ze wspomnianego wydarzenia można znaleźć pod tym linkiem. Poniżej prezentujemy relację części poprowadzonej przez reprezentantki PwC.
Katarzyna Dziamara-Rzucidło, Dyrektor w Zespole ds. sektora publicznego PwC przybliżyła uczestnikom podstawowe możliwości pozyskiwania funduszy w wyniku zwiększania efektywności energetycznej. Oprócz krótko- i średnioterminowych celów przedsiębiorcy powinni pamiętać również o celach długoterminowych. Celem krótkoterminowym jest uzyskanie korzyści finansowych z już zrealizowanych inwestycji efektywnościowych lub zdefiniowania nowych inwestycji (w tym zaplanowanie ich sfinansowania) poprzez wygranie przetargu i pozyskanie Białych Certyfikatów. Do celów średnioterminowych zaliczyć można korzystanie z obecnie dostępnych sposobów pozyskania finansowania takich jak bieżące finansowanie z NFOŚiGW.
Zdaniem Dziamary-Rzucidło, celem długoterminowym powinno być projektowanie strategii i działań efektywnościowych (oraz ich finansowanie) zgodnie z kryteriami Nowej Perspektywy Finansowej 2014-2020. Zdaniem ekspertki w nadchodzącym okresie kluczowe będzie horyzontalne podejście do ujęcia rozwiązań niskoemisyjnych z naciskiem na zwiększenie efektywności energetycznej.
Reprezentantka PwC stwierdziła, że osiągnięcie właściwych wskaźników oraz ich przekraczanie będzie miało bezpośredni wpływ na wielkość dofinansowania. Finansowanie będzie miało formy dotacyjne, zwrotne oraz obligacji projektowych (w zakresie Connecting Europe Facility). Inwestycje obejmujące efektywność energetyczną mają być objęte dużo mniejszymi restrykcjami w zakresie dopuszczalnej pomocy publicznej, a o wysokości udzielonej pomocy publicznej (wartości dofinansowania) będzie decydować jakość projektu.
W perspektywie finansowej UE w latach 2014-2020 istotne znaczenie dla przedsiębiorców będą miały m.in.: na poziomie Unii fundusze strukturalne UE zarządzane bezpośrednio na poziomie KE (direct management), w tym programy ramowe 2014-2020 oraz fundusze strukturalne UE zarządzane na poziomie krajowym (shared management), w tym krajowe Programy Operacyjne 2014-2020, a także fundusze strukturalne UE zarządzane na poziomie regionalnym (shared management), w tym Regionalne Programy Operacyjne 2014-2020.
Wśród możliwych źródeł współfinansowania projektów w perspektywie 2014-2020 wyróżnić można: Programy Ramowe UE, w tym Horyzont 2020 w ramach obszaru bezpieczna, ekologiczna i efektywna energia; Connecting Europe Facility (CEF), w tym transport, sieci energetyczne i cyfrowe; inne narzędzia jak np. ELENA, czyli program KE i EBI obejmujący pomoc techniczną projektów z zakresu efektywności energetycznej i OZE; oraz Krajowe, Regionalne i Makroregionalne Programy Operacyjne dotyczące gospodarki niskoemisyjnej, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego. W perspektywie finansowej UE 2014-2020 do możliwych źródeł wsparcia projektów z funduszy strukturalnych UE w Polsce będą należały dotacje oraz Instrumenty Finansowe, które będzie można łączyć z innymi formami wsparcia. Przedstawicielka PwC poinformowała, że maksymalne współfinansowanie projektów z funduszy strukturalnych UE w perspektywie 2014-2020 prawdopodobnie wyniesie do ok. 50%, średnio 70% beneficjentów powinny stanowić MŚP.
Nowa perspektywa finansowa UE oznacza większą warunkowość możliwego do uzyskania wsparcia i konieczność realizacji unijnych strategii oraz dyrektyw
Dla projektów dodatkowe znaczenie będzie miał pakiet klimatyczno-energetyczny, w tym m.in. (1) 2012/27/UE - Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej i zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE, (2) 2010/31/WE - Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków w części nie wyłączonej przez dyrektywę 2012/27/UE, (3) 2009/28/WE - Dyrektywa w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych - OZE i (4) 2006/32/WE - Dyrektywa w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Z kolei na poziomie krajowym Polityka energetyczna Polski do 2030 roku przyjęta przez Radę Ministrów w uchwale nr 202/2009 oraz Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski z 2011 roku.
Dziamara-Rzucidło stwierdziła, że dla finansowania gazowej kogeneracji i bloków energetycznych bardzo istotne będzie wykazanie, że firma podjęła decyzję zrealizować inwestycję trudniejszą, bardziej efektywną energetycznie, niż wynika z analizy rynkowej opłacalności danej inwestycji. Ponadto ekspertka, że w ramach NPF 2014-2020 kluczowe mogą być również technologie magazynowania energii, jeżeli wesprą systemy efektywności energetycznej np. inteligentnego zarządzania energią. Ważną rolę mogą odegrać również technologie wychwytywania i składowania CO2 oraz działania przyczyniające się do poprawy efektywności energetycznej urządzeń i instalacji, zwłaszcza przy przeprowadzonych analizach kosztów i korzyści (cost-benefit analysis). Reprezentantka PwC zasygnalizowała również, że nie należy zapominać o szkoleniach w zakresie inwestycji i audytów energetycznych, gdyż projekt powinien rozpoczynać się, być monitorowany oraz ewaluowany ex-post na bazie tego samego wskaźnika i tą samą metodą - audytem efektywności energetycznej. Ponadto przedsiębiorcy powinni inwestować w badania nad technologią energooszczędną, gdyż wszelkie uzasadnione działania z zakresu eko-innowacji będą mile widziane, podobnie działania prowadzące do podniesienia jakości działań w zakresie efektywności energetycznej, w szczególności zintegrowane działania zarządzania energią (integracja działań twardych i miękkich). Wśród elementów filozofii finansowania należy wyróżnić jeszcze projekty PPP w formie hybrydowej, gdyż 1 EUR ma generować maksymalną dźwignię finansową.
Magdalena Dembińska, Ekspert w Zespole ds. zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu PwC przypomina, że - abstrahując od poprawności dokumentacji - przetarg wygrywają podmioty, które zadeklarowały wartość efektu energetycznego (ω), zawierający się w przedziale: (t x ωśr ; ωmax), gdzie t - to współczynnik akceptacji ofert określany przez MG, ωmax - oznacza najwyższą zadeklarowaną w danym przetargu wartość efektu energetycznego, a ωśr - średnią wartość efektu energetycznego - jako średnią zadeklarowanych w danym przetargu wartości efektów energetycznych ważoną ilością energii zaoszczędzonej w wyniku realizacji zgłoszonego do przetargu, danego przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej, w łącznej ilości energii zaoszczędzonej przez wszystkie zgłoszone do przetargu przedsięwzięcia.
Co możemy osiągnąć ustalając odpowiedni współczynnik Omega?
Dembińska stwierdziła, że warto ocenić opłacalności przedsięwzięć i dokonać ich priorytetyzacji, gdyż bardziej realny efekt oszczędnościowy przedsięwzięcia (przynoszący oszczędności więcej niż przez 1 rok), to większa wartość świadectwa, ale mniejsza pewność uzyskania BC, a pewność, że oferta znajdzie się powyżej wskaźnika akceptacji ofert t x ωśr rośnie, gdy maleje wartość świadectwa. Reprezentantka PwC dalszą część swojego wystąpienia poświęciła na ćwiczenia polegające na odpowiedzeniu na pytanie "co mogłoby się zdarzyć, gdyby" wirtualne przedsięwzięcia, przy różnych wartościach i okresach oszczędności obrały określone współczynniki omega. Część warsztatów prowadzoną przez PwC zwieńczyła dyskusja dotycząca trudności interpretacyjnych związanych z współczynnikiem omega i ich konsekwencji, zwłaszcza w przypadku ułamkowych omeg przy wieloletnich oszczędnościach.
Powyższy artykuł powstał w oparciu o materiały i prelekcje z warsztatów "Białe certyfikaty w świetle rozstrzygnięcia przetargu. Doświadczenia praktyczne", które 21 stycznia 2014 roku zorganizował Zespół CBE Polska. Wydarzenie prowadzone było przez dr Zdzisława Murasa, Marka Zawiskę oraz Katarzynę Dziamarę-Rzucidło i Magdalenę Dembińską z firmy PwC, która była Partnerem spotkania.
Wśród Patronów Medialnych warsztatów znalazły się: ogrzewnictwo.pl, pasywny-budynek.pl, odnawialnezrodlaenergii.pl, ebiomasa.pl, infor.pl, elektryka.org, budownictwo.org, Ciepłownictwo - Ogrzewnictwo - Wentylacja, elektroonline.pl, ioze.pl, portalenergetyczny.com, biznesalert.pl, ecea.eu, Biznes i Ekologia oraz inzynier.pv.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom warsztatów, w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości - zapraszamy do kontaktu. Zapraszamy również do uczestnictwa w kolejnych organizowanych przez nas wydarzeniach!
- Zespół CBE Polska
Przeczytaj i sprawdź doświadczenia z pierwszego przetargu!
Komisja przetargowa, powołana przez Prezesa URE rozstrzygnęła pierwszy przetarg na tzw. białe certyfikaty, który został ogłoszony w dniu 31 grudnia 2012 roku. Wpłynęło wówczas 212 ofert przetargowych, z czego 1 oferta została zwrócona do nadawcy bez otwierania w związku z wpływem po terminie wyznaczonym do składania ofert, 2 oferty zostały wycofane na wniosek podmiotów przystępujących do przetargu, a 209 ofert zostało skutecznie zgłoszonych do udziału w przetargu. Wartość białych certyfikatów przewidzianych do wydania w przedmiotowym przetargu opiewała łącznie na 550 tys. ton oleju ekwiwalentnego (toe). W tym na 440 tys. toe dla zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych i po 55 tys. toe dla zwiększenia oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych oraz dla zmniejszenia strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle i dystrybucji. Jak się okazało cały system stal się skomplikowanym obowiązkiem, dla podmiotów zobligowanych w ustawie. Regulator podkreślił, że do najczęstszych przesłanek odrzucenia oferty należały nieprawidłowo wypełniona deklaracja przetargowa oraz nieprawidłowo wypełniona karta audytu efektywności energetycznej, w szczególności w związku z wystąpieniem m.in. błędów rachunkowych oraz niespójności danych i informacji zawartych w poszczególnych punktach deklaracji przetargowej oraz w pozostałych dokumentach składających się na ofertę przetargową. Podsumowując, spośród 209 ofert skutecznie zgłoszonych ofert regulator odrzucił aż 107.
By omówić problemy po rozstrzygnięciu przetargu, w dniu 21 listopada 2013 roku zorganizowaliśmy spotkanie, na którym dr Zdzisław Muras oraz Marek Zawiska (pełniący funkcję przewodniczącego komisji przetargowej w URE) szczegółowo analizowali błędy w złożonych ofertach. W spotkaniu brało udział kilkudziesięciu przedsiębiorców, którzy wspólnie z ekspertami URE omawiali problemy interpretacyjne oraz przesłanki odrzucenia ofert. Jak podkreślał Pan Marek Zawiska"...gro przyczyn odrzucenia dotyczyło kwestii stricte formalnych, takich jak: błędy rachunkowe, braki/ niespójność danych i informacji zawartych w poszczególnych punktach deklaracji przetargowej oraz w pozostałych dokumentach składających się na ofertę przetargową. Przesłanką do odrzucenia oferty było również zmodyfikowanie karty audytu przez składającego ofertę. Zdarzyło się ze oferent tworzył własną kartę audytu, w której zniknęła część zapisów widniejących we wzorze urzędowym. Poskutkowało to automatycznym odrzuceniem oferty. Dozwolone są bowiem modyfikacje związane ze zwiększeniem powierzchni poszczególnych rubryk. Karta audytu musi być "kompatybilna" z audytem. Pod względem zapisów - karta musi być ilustracją wybiórczych danych zawartych w audycie, które nie mogą być różne od siebie. Oferta zostanie odrzucona również wtedy, kiedy w karcie audytu zawarte są błędne przeliczenia energii finalnej na pierwotną." dr Zdzisław Muras zwrócił natomiast uwagę na fakt, że po wygraniu przetargu przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o przyznanie Białych Certyfikatów. ".Nie ma żadnej daty granicznej, bo Ustawodawca wyszedł z (błędnego) założenia, że przedsiębiorca - skoro wygrał przetarg - będzie chciał zgłosić się po certyfikat. W zrealizowanym już przetargu była nieduża ilość wygranych, więc wspomniana kwestia nie jest istotna, jednakże w przypadku następnych przetargów, wystąpienie z wnioskiem może grać rolę, gdyż pula BC będzie ograniczona"
Podczas wspomnianego spotkania przedstawiciele branży omawiali i sygnalizowali m.in. następujące problematyczne kwestie:
| Nieprzyjęcie przez Ustawodawcę zamkniętego katalogu przedsięwzięć efektywnościowych Obwieszczenie powinno obejmować cały zakres przedsięwzięć, które będą służyły poprawie efektywności, natomiast obecnie znajdujemy w nim zapisy w stylu: "w tym także", "na przykład", "które dotyczą" etc. Zapisy te tworzą katalogi otwarte, pokazują tylko i wyłącznie przykłady. Nie spełnia to założonego celu, gdyż mogą zacząć się spory interpretacyjne np. dotyczące przynależności urządzeń do odpowiednich grup czy kategorii. Jeśli urządzenie potrzeb własnych nie znajduje się w w/w katalogu istnieje problem w jego kwalifikacji i pozostawia szerokie pole do interpretacji, zarówno dla wnioskodawcy jak i komisji przetargowej. Tymczasem zła kwalifikacja może przekreślić całe przedsięwzięcie. |
| Zgłoszenie przedsięwzięć w przedsiębiorstwach objętych systemu EU ETS Jak wiadomo, z dobrodziejstw systemu BC nie mogą korzystać podmioty objęte systemem EU ETS. Co się jednak stanie gdy przedsiębiorstwo zgłosi do o przetargu na białe certyfikaty budynek biurowy, które de facto nie należy do instalacji? Zdaniem dr Zdzisława Murasa jeżeli przedsiębiorca ma instalację w EUETS, a w pobliżu budynek biurowy, na którym przeprowadzi termomodernizację to może skorzystać z systemu białych certyfikatów. Ekspert zaznaczył również, że z listy opublikowanej na stronie KOBiZE wynika, że wiele podmiotów, określa instalację podlegającą EU ETS pełną nazwą firmy. Stwarza to wówczas problem interpretacyjny przy zgłoszeniu. Nie eliminuje to z marszu zgłoszenia, jednakże utrudnia i wydłuża poziom udowadniania, co jest instalacją a co budynkiem odrębnym. Komisja przetargowa URE nie może mieć żadnych wątpliwości, że działania efektywnościowe nie dotyczyły instalacji objętych EU ETS. Identyfikacja jest bowiem przedmiotowa, a więc jeśli coś nie widnieje w spisie sporządzonym na potrzeby systemu EU ETS, może zostać uznane jako urządzenie potrzeb własnych i zostać uwzględnione w dokumentacji przetargowej BC. |
| Odmienna kwalifikacja przedsięwzięcia dokonana przez audytora/ zgłaszającą firmę i komisję przetargową URE. Jak bronic oferty skoro są możliwe różne interpretacje? Jak podkreślał dr Muras, wyjściem może być uprzednie zgłoszenie wątpliwości do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z prośba o interpretację. Urząd do każdego pytania musi się bowiem ustosunkować. Kserokopię (z potwierdzeniem zgodności z oryginałem) można dołączyć do dokumentacji przetargowej wraz z wykonanym audytem. Przykładem, może być sytuacja, w której zakład produkujący energię i jednocześnie ją zużywający powinien móc wystartować w przetargu jako odbiorca końcowy, gdy przeprowadza termomodernizację. Intencją jest bowiem zmniejszenia zużycia energii. Z punktu widzenia celu nie powinno być istotne, czy zużywa się energię zakupioną, czy wyprodukowaną, jednakże z uwagi na definicję odbiorcy końcowego - który musi zakupić energię - może stworzyć to problem. Ustawodawca nie przewidział wspomnianego niuansu, więc z punktu widzenia definicji (odbiorcy końcowego) mogłoby się wydawać, że należy dopisać pozycję do katalogu potrzeb własnych. Eksperci radzą więc zdecydować się na formalne zapytanie URE. Marek Zawiska poinformował, że w przypadku innowacyjnych rozwiązań, których nie da się zaklasyfikować do żadnych z kategorii, podmiot może zgłosić rozwiązanie (najlepiej bezpośrednio) do Ministerstwa Gospodarki. Równocześnie warto posługiwać się formułą celowościową (funkcjonalną) i zgłosić urządzenie do kategorii potrzeb własnych. |
| Zgłoszenie oferty przetargowej przez grupę podmiotów wspólnie realizujących przedsięwzięcie efektywnościowe Zgodnie z ustawą do przetargu na BC można zgłosić przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej, w wyniku którego uzyska się oszczędność energii (pierwotnej) w ilości stanowiącej równowartość co najmniej 10 toe w ciągu roku, albo przedsięwzięcia tego samego rodzaju służące poprawie efektywności energetycznej, w wyniku których uzyskuje się łączną oszczędność energii w ilości stanowiącej równowartość co najmniej 10 toe średnio w ciągu roku. Tym samym, jeżeli dane przedsięwzięcie realizowane jest wspólnie przez kilka podmiotów może być ono zgłoszone do przetargu na BC (warunkiem jest tylko wspomniany poziom oszczędności). Ofertę przetargową składa wyłoniony przez grupę reprezentant i to on w razie wygranej otrzyma świadectwa pochodzenia. Warto przed przystąpieniem do procedur przetargowych, przyjrzeć się konstrukcji i warunkom umowy pomiędzy podmiotami realizującymi przedsięwzięcie a wyłonionym reprezentantem. Konieczne jest chociażby zawarcie w niej klauzuli, iż w przypadku wygranej w przetargu reprezentant jest zobowiązany do podziału BC pomiędzy wszystkie podmioty. Należy podkreślić że w przypadku wygranej, URE przekazuje przecież BC tylko i wyłącznie podmiotowi który zgłasza się do przetargu (a nie grupie). Trzeba też pamiętać, że wyłoniony reprezentant grupy powinien być aktywnym uczestnikiem giełdy. |
