16 kwietnia 2019 roku w Warszawie odbyła się V edycja naszego autorskiego seminarium „Zagospodarowanie ubocznch prouktów spalania”. Wydarzenie weszło w skład cyklu projektów dotyczących rozliczania, bilansowania oraz monitorowania jakości paliw stałych (węgla, wyrobów węglowych, biomasy, RDF-u i SRF-u) oraz ubocznych produktów ich spalania. We wspomnianych wydarzeniach łącznie brało udział ponad 1000 uczestników reprezentujących w głównej mierze branże paliw i wytwarzania, a także podmiotów z nimi współpracujących.
Wykorzystywanie jak największej ilości popiołów, żużli i innych mineralnych materiałów odpadowych zamiast kruszyw naturalnych jest ekonomicznie i ekologicznie uzasadnione. Nowe technologie umożliwiają zagospodarowywanie UPS-ów w coraz efektywniejszy sposób, jednak regulacje nie zawsze umożliwiają wdrożenia innowacyjnych rozwiązań. Z drugiej strony problem ubocznych produktów spalania został zauważony przez Komisję Europejską i kolejne etapy modelu GOZ (Gospodarki o Obiegu Zamkniętym) mogą znacznie usprawnić unieszkodliwianie UPS-ów.
Wśród Gości seminarium znaleźli się przede wszystkim przedstawiciele:
Część merytoryczną rozpoczęła swoją prelekcją Agnieszka Skorupińska, Counsel, Lider Praktyki Prawa Ochrony Środowiska w Kancelarii CMS. Jest adwokatem w randze Counsel, z dziesięcioletnim doświadczeniem. Specjalizuje się w polskim i unijnym prawie ochrony środowiska oraz zasobów naturalnych, doradzając przedsiębiorstwom w aspektach regulacyjnych, projektach inwestycyjnych oraz w aspektach środowiskowych transakcji nieruchomościowych, transakcji fuzji i przejęć oraz procesów finansowania. W swoim wstąpieniu poruszyła kwestię aktualnych zmian w regulacjach dla branży UPS-ów. Zwróciła uwagę na ogromny potencjał UPS-ów w zakresie oszczędzania kruszyw naturalnych w działalnościach takich jak: produkcja cementu, stabilizacja gruntów, podbudowa dróg, rekultywacja gruntów itd. Wyjaśniła również szczegółowo kiedy zaliczamy UPS jako odpad, a kiedy jako produkt uboczny. W związku z ostatnimi zmianami ustawy o odpadachm, prelegentka omówiła też zasady dotyczące gospodarowania odpadami – monitorowanie, magazynowanie i składowanie. W końcowej części prezentacji reprezentantka Kancelarii przypomniała jeszcze i zmianach w zakresie wydawania decyzji dotyczących gospodarowania odpadami oraz zabezpieczenia roszczeń.
Kolejną prezentację wygłosił Piotr Solecki, Kierownik Zakładu Separacji Popiołów Siekierki – reprezentant Gospodarza wycieczki studyjnej zorganizowanej tego samego dnia. „Zakład Separacji Popiołów Siekierki Sp. z o.o. został założony w 2014 roku jako spółka celowa z kapitałem założycielskim 10 mln PLN i udziałami 70% PGNiG Termika oraz 30% Lafarge Cement S.A. Zakład znajduje się na terenie Elektrociepłowni Siekierki. W Zakładzie powstają trzy produkty: popiół lotny, popiół ProAsh oraz paliwo HiCarbon. Zakład składa się z: budynku separacji popiołów, zbiornika paliwa HiCarbon oraz zbiornika popiołu ProAsh” – powiedział. W dalszej części swojej prezentacji prelegent omówił ilość i jakość separowanego popiołu jak również pokazał słuchaczom filmik informacyjny o ZSPS.
Kontynuacją wypowiedzi poprzednika była prelekcja Dariusza Wlazło, Prezesa Zarządu Zakładu Gospodarki Popiołów oraz Wiceprezesa Zarządu i Dyrektora ds. Dodatków Mineralnych w Geocycle Polska. Posiada 20 lat doświadczenia w przemyśle cementowym, obecnie odpowiada za zabezpieczenie dodatków mineralogicznych dla Lafarge w Polsce. W swojej wypowiedzi szczegółowo omówił właściwości popiołu ProAsh powstającego w ZSPS. „ProAsh powstaje w wyniku poddania popiołów lotnych typu „V” obróbce technologicznej oraz separacji. Popioły krzemionkowe typu „V” mają największe zastosowanie w przemyśle cementowym i betonowym. Popioły możemy wykorzystać do betonów towarowych wszystkich klas, prefabrykatów betonowych drobno- i wielkowymiarowych, zapraw, suchych mieszanek budowlanych, klejów mineralnych, betonów podkładowych oraz stabilizacji.” – wymienił. W dalszej częśći prezentacji Pan Dariusz opowiedział szczegółowo o zaletach popiołu ProAsh.
Pierwszą prezentację po przerwie kawowej wygłosiła Milena Nowek, Główny Specjalista w Departamencie Technologii Budowy Dróg w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Dotyczyła zastosowania materiałów wtórnych w budownictwie drogowym. „Przy budowie dróg krajowych i autostrad zastosowanie mają: materiały naturalne (kruszywa pochodzenia mineralnego, które poza obróbką mechaniczną nie były poddane żadnej innej obróbce), materiały wytworzone sztucznie (uzyskane w wyniku przemysłowego obejmującego termiczną lub inną modyfikacje; w tym: żużle, keramzyty, popioły, odpady poflotacyjne) oraz materiały pochodzące z recyklingu (tj. powstałe w wyniku przeróbki nieorganicznego materiału zastosowanego uprzednio w budownictwie, np. materiały z wyburzeń, destrukt asfaltowy it.). Jedynym kryterium decydującym o dopuszczeniu takich materiałów przy budowie dróg krajowych i autostrad powinny być ich cechy fizyczno-mechaniczne określone w normach i wymaganiach technicznych”. W dalszej części prezentacji prelegentka przedstawiła szczegółowe zastosowanie poszczególnych materiałów przy budowie dróg i autostrad.
Prezentację jednego z Partnera konferencji – firmy Megmar – wygłosiła Natalia Maciejewska, Dyrektor ds. technicznych. W firmie Megmar jest zaangażowana we wdrażanie innowacyjnych produktów i technologii w zakładach przemysłowych z sektora energetycznego. Od ponad 4 lat jest odpowiedzialna za prowadzenie projektów badawczo-rozwojowych mających na celu usprawnianie przebiegu procesów technologicznych oraz zwiększających ich efektywność, przy jednoczesnym ograniczaniu emisji szkodliwych substancji do środowiska naturalnego, w tym opracowanie nowatorskich technologii usprawniających pracę instalacji odsiarczania spalin. Specjalizuje się m. in. w instalacjach odsiarczania spalin realizowanych metodą wapienno-gipsową. Prezentacja Pani Natalii dotyczyła możliwości zastosowania innowacyjnych technologii chemicznych i biotechnologii w przemyśle energetycznym. „Nasza firma wykorzystuje technologie chemiczne, biochemiczne oraz biologiczne w celu uzdatniania mediów przemysłowych, takich jak: woda procesowa, zawiesina wapienno-gipsowa z IOS, ścieki przemysłowe, produkty spalania paliw i gips produkcyjny. Nasze rozwiązania na rzecz czystego powietrza obejmują również usprawnianie tradycyjnych technologii odsiarczania spalin”. Prelegentka w swojej prezentacji krok po kroku omówiła technologie wykorzystywane przez firmę Megmar oraz przedstawiła przykłady ich zastosowań.
Podsumowaniem części merytorycznej seminarium był panel dyskusyjny:
Ilościowa i jakościowa perspektywa wykorzystania poszczególnych UPS-ów przez przemysł:
W debacie wzięli udział:
Moderator:
Monika Stępień, Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Inżynierii Produkcji, Politechnika Śląska
Dyskutanci:
Prof. dr hab. inż. Leszek Rafalski, Dyrektor Naczelny, Instytut Badawczy Dróg i Mostów
Małgorzata Dobrowolska – Urbaniak, Dyrektor Zarządzający, MEGMAR
Grzegorz Obajtek, Dyrektor ds. rozwoju Biznesu BIOEKO, Grupa TAURON
Jerzy Kanafek, Prezes Zarządu, CEZ Produkty Energetyczne Polska
Dr inż. Krystyna Rajczyk, Kierownik Zakładu Inżynierii Materiałowej, ICIMB
Marcin Pernal, Główny Specjalista ds. Realizacji Projektów w Dziale Rozwoju, EPORE
Dr Leszek Drobek, Główny Instytut Górnictwa
Po części merytorycznej wydarzenia została zorganizowana wycieczka studyjna do Zakładu Separacji Popiołów Siekierki.
Partnerami Branżowymi wydarzenia byli:
Patronatu honorowego udzieliły następujące instytucje: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Główny Instytut Górnictwa, Instytut Badawczy Dróg i Mostów, Polska Izba Ekologii, Konfederacja Lewiatan, Polska Izba Gospodarki Odpadami, Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Politechnika Śląska, Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, Instytut Energetyki – Instytut Badawczy, Insttut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników.
Patronatu medialnego udzielili: Biznesalert.pl, Teraz Środowisko, edroga.pl, Magazyn Autostrady, Magazyn Kruszywa, Forum Budowlane, Ogrzewnictwo.pl, Magazyn Biomasa.
Powyższy artykuł został zredagowany przez zespół CBE Polska w oparciu o prezentacje wygłoszone podczas V edycji seminarium „Zagospodarowanie ubocznych produktów spalania”, które odbyło się w Warszawie 16 kwietnia 2019 roku.
Rejestracja uczestników, kawa, herbata
UPS w obliczu zmian prawa
UPS jako odpad
Zmiany prawa dotyczące gospodarowania odpadami
UPS jako produkt uboczny
Zmiany dotyczące gospodarowania produktami ubocznymi.
Prelegentka:
Agnieszka Skorupińska, Counsel, Lider Praktyki Prawa Ochrony Środowiska, Kancelaria CMS
Zakład Separacji Popiołów Siekierki – ogólna charakterystyka zakładu
Spółka powstała 2014 roku, w celu przeprowadzenia inwestycji polegającej na wybudowaniu instalacji separacji popiołów lotnych powstających w EC Siekierki, w oparciu o technologię separacji na drodze tryboelektrycznej oraz jej późniejszej eksploatacji. Zadanie polegające na wybudowaniu Zakładu separacji popiołów zostało zrealizowane w części pozwalającej na uruchomienie produkcji w grudniu 2017 roku. W wyniku przeprowadzenia procesu separacji popiołu lotnego uzyskuje się dwa produkty:
popiół ProAsh® o zawartości części palnych, poniżej 5%, który jest poszukiwanym surowcem do produkcji cementu i betonu,
paliwo Hicarbon o zawartości części palnych ponad 30% i wartości opałowej ok. 10-11 MJ/kg przeznaczony do ponownego spalania w celu produkcji energii
Prelegent:
Piotr Solecki, Kierownik Zakładu Separacji Popiołów Siekierki
Możliwości zastosowania UPS w branży cementowej
ProAsh – dodatek mineralny stosowany do produkcji betonów i zapraw
informacja o produkcie
dane fizykochemiczne
zastosowanie
zalety
Prezentacja Zakładu Separacji Popiołu w Janikowie
Prelegent:
Dariusz Wlazło, Prezes Zarządu Zakładu Gospodarki Popiołów oraz Wiceprezes Zarządu i Dyrektor ds. Dodatków Mineralnych w Geocycle Polska
Przerwa kawowa
Zastosowanie materiałów wtórnych w budownictwie drogowym
Prelegent:
Milena Nowek, Główny Specjalista w Departamencie Technologii Budowy Dróg, GDDKiA
Wystąpienie Partnera Konferencji
MEGMAR: Innowacyjne technologie chemiczne i biotechnologie w przemyśle energetycznym
Prelegentka:
Natalia Maciejewska, Dyrektor ds. Technicznych, MEGMAR
Dyskusja Panelowa – Ilościowa i jakościowa perspektywa wykorzystania poszczególnych UPS-ów przez przemysł:
budowlany, drogowy i kolejowy
cementowy i ceramiczny
gipsowy i wapienniczy
komunalny
górniczy
Moderator:
Monika Stępień, Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Inżynierii Produkcji, Politechnika Śląska
Paneliści:
Prof. dr hab. inż. Leszek Rafalski, Dyrektor Naczelny Instytutu, Instytut Badawczy Dróg i Mostów
Małgorzata Dobrowolska – Urbaniak, Dyrektor Zarządzający, MEGMAR
Grzegorz Obajtek, Dyrektor ds. rozwoju Biznesu BIOEKO, Grupa TAURON
Jerzy Kanafek, Prezes Zarządu, CEZ Produkty Energetyczne Polska
Dr inż. Krystyna Rajczyk, Kierownik Zakładu Inżynierii Materiałowej, ICIMB
Marcin Pernal, Główny Specjalista ds. Realizacji Projektów w Dziale Rozwoju w EPORE
Dr Leszek Drobek, Główny Instytut Górnictwa
Lunch
Zbiórka i przejazd do Zakładu Separacji Popiołów Siekierki
Zwiedzanie Zakładu Separacji Popiołów Siekierki
Jest adwokatem w randze Counsel, z dziesięcioletnim doświadczeniem. Specjalizuje się w polskim i unijnym prawie ochrony środowiska oraz zasobów naturalnych, doradzając przedsiębiorstwom w aspektach regulacyjnych, projektach inwestycyjnych oraz w aspektach środowiskowych transakcji nieruchomościowych, transakcji fuzji i przejęć oraz procesów finansowania. Z sukcesem od lat reprezentuje także klientów w postępowaniach administracyjnych i sądowych dotyczących prawa ochrony środowiska. Doświadczenie Agnieszki Skorupińskiej obejmuje projekty z zakresu m.in.: historycznego zanieczyszczenia gruntów i wód gruntowych, szkód w środowisku, raportów początkowych, ocen oddziaływania na środowisko, ochrony powietrza, w tym dostosowania do standardów emisyjnych określonych w IED oraz w konkluzjach BAT oraz uzyskania derogacji i odstępstw od tych standardów, kwestie związane z emisją CO2, uzyskiwania pozwoleń środowiskowych w tym pozwoleń zintegrowanych, gospodarowaniem odpadami i wodami, hałasu oraz REACH. Jako doradca skutecznie reprezentowała spółki z sektora energetycznego, chemicznego, budowlanego, gospodarki odpadami, FMCG, wodociągowego i kanalizacyjnego, odnawialnych źródeł energii, górniczego, samochodowego, odzieżowego, spożywczego. W prestiżowym rankingu Chambers Europe 2017 wyróżniona jako „Up & Coming lawyer”.
Wcześniej gł. specjalista zarządzania majątkiem spółki. Z Elektrociepłownią Siekierki związany od 2012r jako kierownik projektu w obszarze kotłowni, branża mechaniczna, w firmie Bilfinger IS Polska. Pracował w GE Oil &Gas i Instytucie Lotnictwa w W-wie na stanowisku lidera zespołu turbin gazowych w części struktury. Absolwent Politechniki Częstochowskiej – o specjalności: Ekologiczne Technologie Spalania.
Absolwentka Politechniki Częstochowskiej, posiada tytuł Inżyniera w zakresie Zarządzania produkcją i jakością oraz magistra z zakresie Zarządzania zasobami pracowniczymi.
Karierę zawodową rozpoczęła w obszarze handlu i komunikacji korporacyjnej, odpowiadając za budowanie strategii marki, wdrażanie strategii handlowej oraz zarządzanie personelem w strukturach rozproszonych i zorganizowanych. Posiada 15-letnie doświadczenie zarządcze i konsultingowe.
W firmie MEGMAR uczestniczy w nadzorowaniu projektów dotyczących nowatorskich technologii usprawniających pracę instalacji odsiarczania spalin, technologii eliminujących wytrącanie się osadów twardych w absorberach I.O.S., minimalizujących emisję SO2 oraz kondycjonujących wodę procesową i ścieki przemysłowe w tym umożliwiające wychwytywanie metali ciężkich.
Z wykształcenia chemik, studia ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim, ze specjalizacją Fizykochemia powierzchni, Elektrochemia i Nanotechnologia oraz na Akademii Górniczo-Hutniczej na Wydziale Paliw i Energii.
W firmie Megmar jest zaangażowana we wdrażanie innowacyjnych produktów i technologii w zakładach przemysłowych z sektora energetycznego. Od ponad 4 lat jest odpowiedzialna za prowadzenie projektów badawczo-rozwojowych mających na celu usprawnianie przebiegu procesów technologicznych oraz zwiększających ich efektywność, przy jednoczesnym ograniczaniu emisji szkodliwych substancji do środowiska naturalnego, w tym opracowanie nowatorskich technologii usprawniających pracę instalacji odsiarczania spalin. Specjalizuje się m. in. w instalacjach odsiarczania spalin realizowanych metodą wapienno-gipsową. W swojej pracy, podobnie jak Prezes i zespół ekspertów firmy Megmar, zwraca szczególną uwagę na nowatorskie rozwiązania, ekologię i ochronę środowiska, stąd technologie i preparaty Megmar przyczyniają się do poprawy wydajności funkcjonowania urządzeń oraz instalacji przy jednoczesnym zachowaniu norm i przepisów środowiskowych.
Uczestniczyła w nadzorowaniu projektów dotyczących: technologii eliminującej wytrącanie się osadów twardych w absorberach I.O.S, minimalizacji emisji SO2 oraz kondycjonowania i uzdatniania mediów przemysłowych, takich jak: woda procesowa, zawiesina wapienno-gipsowa, ścieki przemysłowe, w tym ścieki z instalacji odsiarczania spalin, produkty spalania paliw i gips produkcyjny.
Z wykształcenia inżynier budownictwa. Pracę zawodową rozpoczynała prowadząc badania naukowe na Politechnice Świętokrzyskiej, dotyczące wyrobów budowlanych z dodatkami materiałów z recyklingu. Następnie pracowała w Wojewódzkim Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w Kielcach w Wydziale Wyrobów Budowlanych, później w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa oraz Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, gdzie zajmowała się przepisami prawa budowlanego.
20 lat doświadczenia w przemyśle cementowym, obecnie odpowiada za zabezpieczenie dodatków mineralogicznych dla Lafarge w Polsce.
Inżynier budownictwa, profesor nauk technicznych, dyrektor Instytutu Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie. Jest autorem lub współautorem około dwustu prac badawczych, ponad 130 krajowych i zagranicznych publikacji naukowych oraz współautorem 10 patentów z zakresu stabilizacji gruntów, zawiesin twardniejących i ich zastosowań w praktyce inżynierskiej. Zajmuje się badaniami i wdrożeniami nowych rozwiązań w konstrukcjach geotechnicznych, np. gruntów stabilizowanych spoiwami, odpadów, zawiesin twardniejących i innych materiałów stosowanych w budownictwie komunikacyjnymywaniem pojazdów na nawierzchnie drogowe i nowoczesnymi systemami telematycznymi. Aktywnie działa w wielu organizacjach naukowych i technicznych w kraju i za granicą. Jest Przewodniczącym Rady Głównej Instytutów Badawczych oraz Prezesem Akademii Inżynierskiej w Polsce.
10-letnie doświadczenie w branży odpadowej. W Bioeko Grupa TAURON odpowiedzialny za linię nowych produktów i implementowanie ich w obszary biznesowe.
Doktorantka w Instytucie Inżynierii Produkcji na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej, magister zarządzania. Od 3 lat przedstawiciel Doktorantów w Radzie Wydziału, członek wydziałowej komisji ds. Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia, członek komitetów redakcyjnych dwóch czasopism naukowych – Organization & Management Scientific Quarterly oraz Zeszyty Naukowe Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji. Od ponad 5 lat zaangażowana w działalność trzeciego sektora, członek Stowarzyszenia Wolnej Herbaty działającego na rzecz zrównoważonego rozwoju i minimalizacji odpadów.
Ukończył Wydział Chemiczny Politechniki Śląskiej, o specjalności mineralne materiały budowlane. Praca magisterska, a następnie cała kariera zawodowa jest związana z popiołami lotnymi z energetyki. W latach 1984 – 1989 pracował w przedsiębiorstwie Prefabet Bielsko – Biała ,wytwarzającym popiołowy beton komórkowy, następnie w Tyskich firmach Emar i Unidom, a przez kolejne kilkanaście lat, począwszy od 1991 roku, zajmował różne stanowiska w Przedsiębiorstwie Utex w Rybniku, ostatnio pełnił tam funkcję szefa rozwoju. Jest współautorem sześciu patentów i kilku publikacji specjalistycznych. W 2000 roku ukończył studia podyplomowe w krakowskiej AGH w dziedzinie ochrony środowiska. Od 1.10.2009 pracuje w CEZ Produkty Energetyczne Polska na stanowisku dyrektora technicznego, a od 09.11.2010 na stanowisku Prezesa Zarządu.
Dr inż. Krystyna Rajczyk z jest pracownikiem naukowo badawczym Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Oddziału w Opolu. .Jest wieloletnim kierownikiem Zakładu Inżynierii Materiałowej którego zakres działalności i tematyka prowadzonych prac badawczo rozwojowych związana jest z opracowania nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań z wykorzystaniem surowców odpadowych i odpadów przemysłowych. W ostatnich latach główne badania skupiają się wokół produktów odpadowych z energetyki i możliwości ich wykorzystania w produkcji materiałów budowlanych. Pod jej kierunkiem zostało zorganizowane laboratorium badawcze AB 373, akredytowane przez PCA w Warszawie obejmujące badania popiołów lotnych jako dodatków do produkcji cementu i betonu. Krystyna Rajczyk jest autorem wielu publikacji i referatów prezentowanych na konferencjach krajowych i międzynarodowych dotyczących wykorzystania ubocznych produktów spalania z krajowej energetyki. Jest też twórcą i współtwórcą kilku patentów. Szczególne miejsce obszaru jej zainteresowań naukowych stanowią popioły nowej generacji; popioły z kotłów fluidalnych, popioły wysokowapniowe oraz popioły z procesów współspalania. Podsumowanie badań w tym zakresie stanowi wydana w 2012 roku monografia pt. „Popioły lotne z kotłów fluidalnych i możliwości ich uszlachetniania” .
Wieloletni pracownik Działu Jakości odpowiedzialny za zgodności funkcjonowania Spółki z wymaganiami prawnymi ochrony środowiska i gospodarki odpadami. Autor wdrożeń nowych wyrobów na rynek na bazie Ubocznych Produktów Spalania. Pełnomocnik Zintegrowanych Systemów Zarządzania ISO.
Opinie higieniczno-toksykologiczne dotyczące stosowania odpadów (w tym UPS) i materiałów specjalistycznych w podziemnych wyrobiskach górniczych KWK. Kwalifikacja odpadów: niebezpieczne, inne niż niebezpieczne.
Autor rozdziału w monografii „Bezpieczeństwo pracy w kopalniach węgla kamiennego”, tom 1, Górnictwo i Środowisko, rozdz. 17 ”Monitoring właściwości odpadów energetycznych, spoiw górniczych oraz materiałów specjalistycznych stosowanych w podziemnych wyrobiskach górniczych”, str. 395 – 407, praca zbiorowa pod redakcją Władysława Konopko, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2013.
Koordynator ze strony partnera polskiego projektów międzynarodowych realizowanych w ramach POWT Republika Czeska – Polska
– ”PAHMET” – ”Ocena stężeń PAH i metali ciężkich na powierzchni hałd i obiektów przemysłowych”, CZ.3.22/1.2.00/12.03398, 2013 – 2015, EFRR,
– ”TERDUMP” – ”Współpraca VŠB-TUO/GIG Katowice w badaniach zapożarowanych hałd po obu stronach czesko-polskiej granicy“, CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000074, 2016 – 2020, EFRR,
– ”SUWAT” – ”Współpraca transgraniczna w monitorowaniu skażenia chemicznego i radiacyjnego wód powierzchniowych przez wody kopalniane”,
CZ.11.4.120/0.0/0.0/17_028/0001633, 2016 – 2020, EFRR,
