Przepisy dotyczące bilansowania paliw węglowych są nieprecyzyjne lub nie aktualne!
Zgodnie z wymogami prawa, zarówno przedsiębiorstwa energetyczne wytwarzające energię elektryczną lub ciepło, jak również podmioty zajmujące się dystrybucją węgla kamiennego, podlegają szczegółowej kontroli w zakresie ewidencjonowania, utrzymywania zapasów, magazynowania i inwentaryzacji zasobów paliw. Nadzór nad gospodarowaniem paliwami sprawuje Urząd Regulacji Energetyki oraz Najwyższa Izba Kontroli.
Nie od dziś wiadomo, iż przepisy prawne określające prawidłowe bilansowanie zasobów są nieprecyzyjne, przestarzałe bądź w pewnej materii – nie istnieją (np. normy ubytków naturalnych). Tym samym, „spędzają one sen z powiek” osobom nadzorującym politykę paliwową w przedsiębiorstwach, bowiem gdzie nie ma przepisów pozostaje szerokie pole do interpretacji. Nasuwa się jednak pytanie, która interpretacja jest właściwa? Dla wszystkich podmiotów sektora energetycznego, wartość zakupionego węgla stanowi jedną z najpoważniejszych pozycji kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Z tego powodu prawidłowe gospodarowanie paliwami, stanowi jedno z najważniejszych zadań kadry zarządzającej. Skuteczność tych działań przekłada się bowiem bezpośrednio zarówno na rentowność przedsiębiorstwa, jak i na koszty energii elektrycznej/cieplnej ponoszone przez odbiorców. Tam, gdzie wchodzą w grę ogromne pieniądze, kontrole organów nadzorczych są wyjątkowo szczegółowe a kary za nierzetelność i nieprawidłowości – bardzo dotkliwe. Cała branża energetyczna zmaga się więc z nie lada problemem.
W związku z wieloma niejasnościami, oraz wątpliwościami interpretacyjnymi w otoczeniu regulacyjnym w dniu 13 czerwca 2012 roku odbyły się specjalistyczne warsztaty „Bilansowanie paliw i wyrobów węglowych. Inwentaryzacja, pomiary, ewidencja”. Podczas wydarzenia ponad 120 uczestników dyskutowało, jaki sposób prawidłowo gospodarować zasobami paliw w przedsiębiorstwie. Jak powinna wyglądać tzw. „Instrukcja inwentaryzacyjna”, oraz jak zarządzać ryzykiem rozbieżności w ewidencjach i na składowiskach by ustrzec się przed karą. Ponadto uczestnicy dyskutowali o nieaktualności przepisów dotyczących poprawnego bilansowania paliw. Jest to bowiem podstawowy problem. Nie obowiązują bowiem żądne normy dotyczące ubytków, pobierania próbek, dodatkowo nie ma żadnych standardów które pozawalały by przedsiebiorstwom pracować poprawnie według obligu państwowego.
Dr Leokadia Róg z GiG podkreślała podczas spotkania: iż: „Ministerstwo Finansów podejmuje sie kształtowania przepisów dotyczących wyliczania ubytków naturalnych bez konsultacji z praktykami z branży i używa ciężaru usypowego do wyznaczenia ubytków na pomiaru węgla na składowisku. Jest to podstawowy błąd gdyż nie można stosować tej metody gdyż jego stosownie powoduje nawet 50% rozbieżności w stosunku do posiadanych zapasów. Jest to podstawowy błąd urzędników. Być może urzędników zmyliło to, iż do biomasy stosuje się jedynie ciężar nasypowy. Natomiast dla węgla, miałów i proszków stosujemy pomiar objętościowy gdyż jest najbardziej precyzyjny”.
Wśród najważniejszych zagadnień warsztatów znalazły się m.in.:
Rejestracja Uczestników, poranna kawa
Nowe zasady rozliczania podatku akcyzowego dla wyrobów węglowych
Prelegent:
Dariusz Preficz, Naczelnik, Urząd Celny w Katowicach
Zakładowe Instrukcje Inwentaryzacji – co powinny zawierać?
Planowanie terminu inwentaryzacji
Zapas na składowisku i w zasobnikach przykotłowych
Dostawy i zużycie między inwentaryzacją a terminem rozliczeniowym
Dane niezbędne do wyznaczenia niepewności masy zmagazynowanego węgla
Prelegent:
Krzysztof Wojas, Specjalista ds. energetyki, TÜV SÜD Polska Sp. z o.o.
Pomiary paliw oraz interpretacja ich wyników – analiza różnic w łańcuchu dostaw, składowania, zużycia
Dokładność pomiarów
Wpływ zamian zawartości wilgoci
Ubytki naturalne
Przykłady
Prelegent:
Marek Marcisz, Specjalista ds. energetyki, TÜV SÜD Polska Sp. z o.o.
Przerwa na kawę
Procedury wyznaczania i rozliczania ubytków naturalnych węgla kamiennego powstających podczas składowania i transportu
Zasady dokonywania pomiarów ilościowych i jakościowych węgla na składowisku
Zasady poprawnego składowania węgla kamiennego według PN-G-07010:1994
Identyfikacja czynników generujących ubytki naturalne podczas składowania i transportu węgla
Szacowanie ubytków naturalnych podczas: załadunku, transportu, przeładunku wyładunku, składowania i użytkowania
Ustalanie stanu faktycznego zapasów paliwa
Prelegentka:
Dr Leokadia Róg, Kierownik Zakładu Oceny Jakości paliw stałych, Główny Instytut Górnictwa
Pomiary objętości pryzm i gęstości węgla vs. niepewność tych pomiarów
Podstawowe definicje
Źródła niepewności
Zasady wyznaczania niepewności masy zmagazynowanego węgla
Prelegent:
Krzysztof Wojas, Specjalista ds. energetyki, TÜV SÜD Polska Sp. z o.o.
Inwentaryzacja na składowiskach – zasady pomiaru objętości. Doświadczenia z procesów inwentaryzacji w przykładowych przedsiębiorstwach
Wyznaczanie ilości paliw na składowiskach węgla i biomasy
Wyznaczenie masy pryzm paliw poprzez pomiar ich objętości i gęstości.
Metody pomiarowe
Sprzęt pomiarowy
Obliczenia i wizualizacje kształtu pryzm.
Analiza dokładności wyznaczonej masy paliwa (wyznaczanie niepewności pomiarowej).
Różnice w specyfice pomiarów węgla i biomasy
Warunki konieczne do poprawnego wyznaczenia ilości paliwa
Prelegenci:
Janusz Haliński,Geopomiar S.C.
Jacek Gołka, Geopomiar S.C.
Lunch
Nowoczesne technologie pomiarowe i obliczeniowe wyznaczania objętości składowisk
Nowoczesne technologie – moda czy coś więcej
Nowoczesność kontra „tradycja”
Możliwości współczesnej fotogrametrii, jej „blaski i cienie”
Skaning laserowy 3D – pozorna łatwość inwentaryzacji
Nowoczesność kontra ekonomia
Kryteria właściwego doboru metody pomiarowe
Prelegent:
Marek Jędrzejczak, WROGEO
Stan ewidencyjny zapasów węgla a stan rzeczywisty ( proces inwentaryzacji paliw na zbiornikach oraz składowiskach) na koniec roku kalendarzowego
Przyczyny powstawania różnic
Różnice uzasadnione
Prelegent:
Krzysztof Wojas, Specjalista ds. energetyki, TÜV SÜD Polska Sp. z o.o
Rozliczanie braków w inwentaryzacji – aspekty techniczne
Przykładowe zasady podejmowania decyzji o korekcie stanu ewidencyjnego
Prelegent:
Krzysztof Wojas, Specjalista ds. energetyki, TÜV SÜD Polska Sp. z o.o
Podsumowanie i zakończenie warsztatów. Wręczenie certyfikatów potwierdzających uczestnictwo
Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, autor wielu opracowań, opinii i analiz z zakresu odnawialnych źródeł energii, rozliczeń paliw, poboru próbek i kogeneracji dedykowanych dla małej i dużej polskiej energetyki zawodowej i przemysłowej. Interesuje się sprawą wdrażania do polskiego prawodawstwa wymogów dyrektywy 2009/28/WE oraz rozwiązaniami systemowymi w zakresie OZE i kogeneracji w Niemczech. Autor kilkunastu publikacji tematycznych wydanych w czasopismach branżowych.
Zajmuje się zagadnieniami związanymi z gospodarką energetyczną, gospodarką paliwami, bilansowaniem paliw i energii z zastosowaniem metod pośrednich, wytwarzaniem energii elektrycznej w kogeneracji, analizami niepewności i nadzorem metrologicznym nad układami pomiarowymi. Uczestnik wielu weryfikacji i audytów, autor publikacji branżowych, absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, z roku 1985. Ukończył studia dzienne, magisterskie, na Wydziale Geodezji Górniczej, specjalność Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa, kierunek Fotogrametria. Pracę rozpoczął w roku 1986 w Śląskiej DOKP w Katowicach, w latach 1987-1992 pracował w Okręgowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym w Katowicach, w pracowni pomiarów specjalnych, w okresie 1992-1993 był zatrudniony w firmie zajmującej się geodezyjnymi pomiarami inżynierskimi. Od września 1993 prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą Usługi Geodezyjne GEOPOMIAR S.C. J. Gołka, J. Haliński, z siedzibą w Mikołowie, przy ul. Strzechy 2. Firma zajmuje się pomiarami geodezyjnymi w przemyśle i inżynierii.
Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, z roku 1992. Ukończył studia dzienne, magisterskie, na Wydziale Geodezji Górniczej, specjalność Geodezja Inżynieryjno-Przemysłowa. W latach 1992-1993 pracował w firmie zajmującej się geodezyjnymi pomiarami inżynierskimi. Od września 1993 prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą Usługi Geodezyjne GEOPOMIAR S.C. J. Gołka, J. Haliński, z siedzibą w Mikołowie, przy ul. Strzechy 2. Firma zajmuje się pomiarami geodezyjnymi w przemyśle i inżynierii.
Kierownik Zakładu Oceny Jakości Paliw Stałych Głównego Instytutu Górnictwa. Absolwentka Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego kierunku geologia. W Głównym Instytucie Górnictwa pracuje od 1984 roku, początkowo jako pracownik Laboratorium Petrografii Stosowanej w Zakładzie Geologii Kopalnianej, w latach 1991 – 2000 jako zastępca kierownika Laboratorium Oceny i Prognoz Jakości Węgla a od 2000 roku jako Kierownik Zakładu Oceny Jakości Paliw Stałych. Pracowała również w Komitecie Górnictwa PAN w Sekcji Wykorzystania Surowców Mineralnych, Polskim Towarzystwie Przeróbki Kopalin, Sekcji Petrologii Węgla Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Normalizacyjnych Komitetach Technicznych nr 220 ds. Naturalnych Paliw Stałych (przewodnicząca) oraz 144 ds. Koksu i Przetworzonych Paliw stałych (członek).
Absolwent Technikum Geodezyjnego we Wrocławiu oraz kierunku Geodezja i Kartografia na Akademii Rolniczej we Wrocławiu (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy). Od czasów studenckich pasjonujący się modelowaniem przestrzennym i geodezją na potrzeby budownictwa i przemysłu. Od 2001 r. współwłaściciel firmy WROGEO gdzie z powodzeniem wdrażał swoje geodezyjne zainteresowania związane z wykorzystaniem fotogrametrii i skaningu laserowego 3D w pomiarach inżynierskich i architekturze. Propagator nowatorskich rozwiązań w geodezji, prelegent na wielu pokazach i prezentacjach oraz zajęciach dla studentów geodezji i kartografii oraz budownictwa.
